Τα μαθηματικά και η μουσική είναι οι δύο παγκόσμιες γλώσσες κι όπως σε κάθε θετική επιστήμη έτσι και στην συγκεκριμένη τέχνη τα όριά της είναι αδιευκρίνιστα. Οι μεγαλύτερες διάνοιες ήταν είτε θεωρητικοί, είτε μουσικοί, οι οποίοι εξερευνώντας τον αχανή κόσμο του πεδίου τους πολλές φορές έφταναν στην παράνοια, καθώς δεν μπορούσαν να συλλάβουν το εύρος του.
Μετά από χιλιάδες χρόνια ενασχόλησής του με αυτήν, ο άνθρωπος έχει φτάσει σήμερα, ακόμη περισσότερο να καταλαβαίνει πως ο κόσμος της είναι πράγματι απέραντος. Τα είδη της και μόνο έχουν φτάσει σε αριθμό τέτοιο που να μην είναι καν γνωστά σε πολλούς, ενώ η έμπνευση σε ορισμένα από αυτά (όπως η jazz) δίνει σχεδόν καθημερινά έργα αξίας.
Τι θα μπορούσε κάποιος λοιπόν να αντιληφθεί για τον χαρακτήρα ενός συγκροτήματος από τον τίτλο του τελευταίου του δίσκου “Blackjazz”; Ότι απλά κοροϊδεύεται και θέλει να προκαλέσει περιέργεια; Ότι παίζει μαύρη (νέγρικη) jazz; Ή ότι πρόκειται για acid jazz κάποιου νέου που βράζει το αίμα του; Ένα στοιχείο ίσως να βοηθήσει. Οι Shining κατάγονται από την Νορβηγία, μια χώρα με μεγάλη παράδοση στο black metal αλλά και στην σύγχρονη jazz. Κι όπως έντρομα φαντάζεται πλέον ο αναγνώστης, η μουσική τους είναι μια απρόσμενη μίξη των δύο προαναφερθέντων ειδών.
Η τρέλα τους είχε φανεί και στο προηγούμενο album “Grindstone”, όμως τώρα διαθέτουν μια πιο έντονη προσωπικότητα που φαίνεται αρκετή για να τους κάνει διάσημους, έστω στην πατρίδα τους. Ο νεαρός αρχηγός της μπάντας, Jorgen Munkeby, που παίζει κιθάρα, σαξόφωνο, γράφει και τραγουδά, έχει αναδειχθεί σε μεγάλη μουσική μορφή στην Σκανδιναβία και φιλοξενείται συχνά σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές. Έχει διαλέξει να περιτριγυρίζεται από ανάλογους μουσικούς που συμβάλουν κατά πολύ στο τελικό αποτέλεσμα.
Το “Blackjazz” είναι ένας πολύ ιδιαίτερος δίσκος. Jazz νοοτροπία που άλλοτε μέσα από παραμορφωμένες κιθάρες και φωνητικά στοχεύει κατευθείαν στο κέντρο του πόνου έχοντας σαν όπλο τον εκλεπτυσμένο χαμό που φαίνεται να χαρακτηρίζει τις συνθέσεις. Έντονες fusion στιγμές μέσα από το δικό τους (διαταραγμένο;) μυαλό και keyboards που ενισχύουν την παράνοια οριακά. Το σαξόφωνο διαθέτει, όπως είναι φυσικό, τον πιο κλασικό jazz ήχο και εξομαλύνει, ως οφείλει, τα πράγματα σε διάφορα σημεία. Όμως κι αυτό σε άλλες στιγμές, σαν να το διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα, αφηνιάζει σε βαθμό που νομίζει κάποιος ότι οι The Dillinger Escape Plan άφησαν τις κιθάρες και το έριξαν στα πνευστά. Τα drums από τη μεριά τους κάνουν ότι μπορούν (και καταφέρνουν) να δώσουν έναν τόνο υπερβολής και επιθετικότητας. Πολύπλοκα, με μια βαβούρα ίδια με αυτήν hardcore μπάντας, αλλά με την jazz κουλτούρα διάχυτη σε όλη τη διάρκεια. Τα πλήκτρα βρίσκονται σε περίοπτη θέση και ανάλογα με το εφέ που χρησιμοποιούν, μετατρέπουν τα τεχνικά rock ή fusion μέρη σε παλαβά κομμάτια έτοιμα να μας στείλουν στο πλησιέστερο ίδρυμα. Το μπάσο κι αυτό μπορεί να είναι ακουστικό για το κλασικό ρυθμικό του μέρος, είτε παραμορφωμένο για να αλλάζει το ύφος, σε σημεία σαξοφώνου για παράδειγμα και να μπλέκει διάφορα είδη μεταξύ τους.
Πέρα από το ιδιόμορφο του “Blackjazz”, που πολλοί μπορεί να λατρέψουν κι άλλοι να μην αντέξουν, οι συνθέσεις του είναι πραγματικά αξιοσημείωτες. Σίγουρα δύσκολες, που σε κάθε περίπτωση απαιτούν μελέτη, αφού η jazz είναι μουσική που δεν είναι για ανεπιτήδευτα αυτιά, όμως ανταποδίδει με στιγμές ψυχικής ανάτασης. Τραγούδια όπως το “Fisheye” είναι τόσο παράξενα και όμορφα παράλληλα, που απλά θα καθηλώσουν στα ηχεία τους ανήμπορους να τους ακούσουν και θα τους μετατρέψουν σε μαζοχιστές. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η διασκευή τους στο “21st Century Schizoid Man” των King Crimson, με τους οποίους είναι εμφανείς οι ομοιότητες, αν αναλογιστούμε τις δεκαετίες που τους χωρίζουν.
Η ατμόσφαιρα και η φιλοσοφία του, που απαρτίζεται από λίγο industrial παραμορφώσεις, πολύ jazz (και acid jazz) νοοτροπία, αρκετό metal έως και λίγο hardcore χρώμα έχουν σαν αποτέλεσμα έναν δίσκο πέρα από κάθε κοινοτυπία. Φαίνεται καθαρά πως τα όρια στην μουσική δεν υπάρχουν, αλλά αν έστω κάποιος, κάποτε, τα είχε θέσει, αυτά πλέον έχουν ξεπεραστεί.
Κείμενο : Βασίλης Μπακογιάννης
